ΠΕΡΙ ΨΥΧΑΝΘΩΝ

Στα ψυχανθή ή παπιλιονίδες συγκαταλέγεται η μεγάλη οικογένεια των οσπρίων. Ονομάστηκαν έτσι διότι όταν τα φυτά ανθίσουν μοιάζουν με πεταλούδα, η μεταμόρφωση της οποίας συμβολίζει την ψυχή. Με αφορμή την έννοια της ψυχής σκεφτόμαστε τον φιλοσοφικό ορισμό της ως «ουσία» και αναδύεται το παράγωγο «ουσιαστικό» για να χαρακτηρίσουμε τη θέση που κατέχουν στη διατροφή μας τα όσπρια. Αν φανταστούμε μια πυραμίδα με διαβαθμίσεις που απεικονίζει τις συνιστώμενες διαιτητικές επιλογές, με τη βάση της να αφορά την καθημερινή διατροφή και την κορυφή της τη μηνιαία, τα όσπρια κατατάσσονται λίγο πιο πάνω από τη βάση. Αυτό σημαίνει ότι οι διατροφολόγοι προτείνουν, δύο με τρεις φορές την εβδομάδα, την κατανάλωση μιας μικρής μερίδας μαγειρεμένου οσπρίου σε συνδυασμό με δημητριακά και πόρους. Ειδικότερα για τους λαούς της Μεσογείου, εξετάζοντας τα ιστορικά στοιχεία διαπιστώνουμε το αλληλένδετο του πολιτισμού τους με τις διατροφικές τους επιλογές, πολλές από τις οποίες απαντώνται στο σήμερα εν είδει γκουρμέ δημιουργιών. Η Ελλάδα, με εθνικό φαγητό τη φασολάδα και πλούσιο γαστρονομικό χάρτη με φημισμένα προϊόντα, όπως οι γίγαντες Πρεσπών, οι φακές Λευκάδος, η φάβα Σαντορίνης, τα φασόλια Καλαμάτας, συμβάλλει στην ενίσχυση της ήδη καταξιωμένης μεσογειακής διατροφής αναδεικνύοντας συγχρόνως τη σημασία των οσπρίων. Εξαιρετικά θρεπτικά για τον ανθρώπινο οργανισμό, τα όσπρια είναι πλούσια πηγή φυτικών πρωτεϊνών που σε συνδυασμό με τα αμινοξέα των δημητριακών σε μια αναλογία 2/3 μπορούν να θεωρηθούν πλήρες γεύμα. Περιέχουν επίσης μεγάλο ποσοστό υδατανθράκων, απαραίτητο για την ενέργεια που χρειάζεται ο οργανισμός προκειμένου να κάνει τις καύσεις του, καθώς και μεγάλες ποσότητες βιταμινών Β και Ε και μεταλλικών αλάτων, όπως νάτριο, ασβέστιο, σίδηρος. Ειδικά για το ιχνοστοιχείο του σιδήρου, για τη γρήγορη απορρόφησή του από το σώμα προτείνεται ο συνδυασμός με βιταμίνη C, οπότε αξιοποιήστε την προσφορά της φύσης κλείνοντας ένα γεύμα οσπρίων με ένα πορτοκάλι. Ένα ακόμα μεγάλο πλεονέκτημα των οσπρίων είναι η περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες. Σε αυτές οφείλεται η σωστή λειτουργία του πεπτικού συστήματος, αλλά και το επιθυμητό (για όσους ακολουθούν δίαιτες αδυνατίσματος) αίσθημα κορεσμού που προκαλείται μετά την κατανάλωση ενός πιάτου με όσπρια. Για τους χορτοφάγους επίσης, τα όσπρια είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα πρωτεΐνης που χρειάζονται εξαιτίας της αποχής τους από τη βασική πηγή πρωτεΐνης, που είναι το κρέας. Οι πολλές επιλογές σερβιρίσματος, σαλάτα, σούπα, κυρίως πιάτο, γαρνιτούρα, και οι δημιουργικοί τρόποι παρασκευής τους δίνουν την ευκαιρία ακόμα και σε αυτούς που θεωρούν τη γεύση των οσπρίων βαρετή να συμπεριλάβουν αυτή την πολύτιμη τροφή στις διατροφικές τους συνήθειες.